ĐẶC THÙ NƯỚC THẢI NHÀ MÁY NHUỘM

ĐẶC THÙ NƯỚC THẢI NHÀ MÁY NHUỘM
– THÁCH THỨC VÀ HƯỚNG XỬ LÝ HIỆU QUẢ

1. Tổng quan về nước thải trong ngành nhuộm

Ngành dệt nhuộm là một trong những lĩnh vực tiêu thụ lượng nước lớn và phát sinh nước thải có mức ô nhiễm cao nhất trong công nghiệp dệt may. Trung bình, 1 tấn vải nhuộm có thể tạo ra từ 80–200 m³ nước thải, phụ thuộc vào loại vải, thuốc nhuộm, quy trình và công nghệ sản xuất.

Nguồn phát sinh chính:

• Quá trình giặt – tẩy – nhuộm – in – hoàn tất.
• Công đoạn rửa máy, vệ sinh thiết bị.
• Hoạt động làm mềm, hồ vải, tẩy trắng.

2. Thành phần và đặc thù nước thải nhà máy nhuộm vải

Nước thải ngành nhuộm có đặc tính phức tạp, biến động mạnh theo từng công đoạn sản xuất.

Chỉ tiêu ô nhiễm	Đặc điểm	Nguồn gốc
BOD, COD cao (500–2000 mg/L)	Hàm lượng hữu cơ lớn	Từ hồ tinh bột, dầu mỡ, chất tẩy rửa
Màu đậm (đen, đỏ, xanh, tím)	Rất khó phân hủy sinh học	Thuốc nhuộm hoạt tính, azo, sulfur
pH dao động (4–11)	Có tính axit hoặc kiềm mạnh	Từ dung dịch NaOH, H₂SO₄, thuốc nhuộm
SS cao (200–800 mg/L)	Cặn sợi, hóa chất không tan	Từ công đoạn giũ hồ, giặt, nhuộm
Kim loại nặng (Cr, Cu, Zn, Ni)	Gây độc cho sinh vật	Thuốc nhuộm và chất trợ nhuộm
Chất hoạt động bề mặt, chất hồ, chất làm bóng	Ảnh hưởng đến quá trình sinh học	Phụ gia công nghiệp dệt nhuộm

– Đặc trưng nổi bật: Nước thải nhà máy nhuộm thay đổi nhanh theo màu và thành phần hóa học, nên việc xử lý đòi hỏi công nghệ linh hoạt, đa tầng và ổn định.

3. Thách thức trong xử lý nước thải nhuộm

Việc xử lý nước thải ngành nhuộm vải gặp nhiều khó khăn do:

• Thuốc nhuộm khó phân hủy sinh học, đặc biệt là nhóm azo và hoạt tính.
• Tải lượng ô nhiễm dao động lớn giữa các mẻ sản xuất.
• Nồng độ muối (NaCl, Na₂CO₃) cao, ảnh hưởng đến vi sinh vật.
• Nước có màu và độ đục cao, khó đạt yêu cầu thẩm mỹ khi xả thải.
• Yêu cầu xả thải nghiêm ngặt theo QCVN 13-MT:2015/BTNMT (nước thải dệt nhuộm).

4. Quy trình xử lý nước thải nhuộm vải phổ biến hiện nay

Một hệ thống xử lý nước thải nhà máy nhuộm vải đạt chuẩn QCVN thường gồm 4 giai đoạn chính:

(1) Xử lý sơ bộ – điều hòa pH và tách cặn

• Song chắn rác loại bỏ xơ vải, cặn lớn.
• Bể điều hòa giúp ổn định lưu lượng và nồng độ ô nhiễm.
• Điều chỉnh pH bằng NaOH hoặc H₂SO₄ để chuẩn bị cho các công đoạn hóa lý.

(2) Xử lý hóa lý – keo tụ, tạo bông và khử màu

• Châm PAC hoặc phèn nhôm, kết hợp polymer anion/cation để tạo bông.
• Sử dụng chất khử màu chuyên dụng (Na₂S₂O₅, PAC Vàng Nghệ, than hoạt tính, ozone) để loại bỏ màu nhuộm khó phân hủy.
• Bể lắng hoặc tuyển nổi DAF để tách bông cặn ra khỏi nước.

--> Giai đoạn này giúp giảm 60–70% màu, SS, và COD.

(3) Xử lý sinh học – phân hủy hữu cơ

• Nước sau hóa lý được dẫn vào bể sinh học hiếu khí (Aerotank, MBBR, SBR) để vi sinh vật phân hủy các chất hữu cơ hòa tan.
• Với nước thải có nồng độ muối cao, thường áp dụng công nghệ MBBR hoặc AAO để tăng hiệu suất ổn định.

--> Hiệu quả giảm thêm BOD, COD ~85–95%.

(4) Xử lý nâng cao – khử màu, khử trùng

• Lọc cát – than hoạt tính – màng UF/RO để làm trong và khử hoàn toàn màu.
• Khử trùng bằng Clo hoặc đèn UV trước khi xả ra nguồn tiếp nhận.
• Nước đầu ra đạt QCVN 13-MT:2015/BTNMT, có thể tái sử dụng cho rửa sàn, tưới cây, thậm chí cấp lại cho quy trình nhuộm sau khi RO.

5. Hướng cải tiến công nghệ hiện nay

Các nhà máy nhuộm hiện đại đang chuyển hướng sang:

• Tái sử dụng nước thải sau xử lý, giảm 40–60% lượng nước cấp mới.
• Ứng dụng công nghệ MBR, AOP (oxy hóa nâng cao), Ozone, Nano Filter (NF).
• Tối ưu hóa tự động hóa điều khiển pH, ORP, DO để giảm nhân công.
• Kết hợp thu hồi muối và thuốc nhuộm tái chế.

6. Kết luận

Nước thải nhà máy nhuộm vải có tính phức tạp và biến động cao, đòi hỏi hệ thống xử lý chuyên biệt và công nghệ tiên tiến để đạt chuẩn QCVN 13-MT:2015/BTNMT. Việc đầu tư một giải pháp xử lý tổng thể – ổn định – tiết kiệm năng lượng không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, mà còn khẳng định cam kết phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.

Công ty TNHH Môi Trường Hải Phương – đơn vị chuyên tư vấn, thiết kế và thi công hệ thống xử lý nước thải dệt nhuộm đạt chuẩn QCVN, ứng dụng công nghệ MBBR – MBR – AOP tiên tiến.

Hãy để lại thông tin để chúng tôi tư vấn hoặc liên hệ hotline – 091 155 01 77 để được tư vấn miễn phí !